PHP: Temel Kavramlar

Giriş

PHP (Hypertext Preprocessor), web geliştirme dünyasında önemli bir yere sahip olan, sunucu taraflı bir betik dilidir. Dinamik web siteleri ve web uygulamaları oluşturmak için yaygın olarak kullanılır. Öğrenmesi nispeten kolay olması ve geniş bir topluluğa sahip olması, PHP’yi yeni başlayanlar için cazip bir seçenek haline getirir. Ancak, etkili bir şekilde kullanabilmek için temel kavramlarını anlamak önemlidir. Bu makalede, PHP’nin temel yapı taşlarını ve çalışma prensiplerini inceleyeceğiz.

PHP’nin Temel Kavramları

Değişkenler

Değişkenler, verileri geçici olarak saklamak için kullanılan yerlerdir. PHP’de bir değişken, $ işareti ile başlar, ardından değişkenin adı gelir. Değişken adları harfler, sayılar ve alt çizgilerden oluşabilir, ancak bir sayı ile başlayamaz. PHP, zayıf tipli bir dildir, yani bir değişkenin türünü önceden belirtmeye gerek yoktur. Değişkene atanan değere göre türü otomatik olarak belirlenir.

Örneğin:

<?php
$isim = "Ahmet"; // String türünde değişken
$yas = 30; // Integer türünde değişken
$boy = 1.75; // Float türünde değişken
$evliMi = true; // Boolean türünde değişken
?>

Veri Tipleri

PHP, çeşitli veri tiplerini destekler:

• String: Metin verileri (örneğin, “Merhaba Dünya!”).
• Integer: Tam sayılar (örneğin, 10, -5, 0).
• Float: Ondalıklı sayılar (örneğin, 3.14, -2.5).
• Boolean: Doğru (true) veya yanlış (false) değerleri.
• Array: Birden fazla değeri bir arada saklayan veri yapısı.
• Object: Nesne yönelimli programlamada kullanılan, veri ve fonksiyonları bir araya getiren yapıdır.
• NULL: Değer atanmamış bir değişkeni temsil eder.

Operatörler

Operatörler, değişkenler ve değerler üzerinde işlem yapmak için kullanılır. PHP’de aritmetik operatörler (+, -, *, /, %), atama operatörleri (=, +=, -=), karşılaştırma operatörleri (==, !=, >, <, >=, <=), mantıksal operatörler (&&, ||, !) ve artırma/azaltma operatörleri (++, --) gibi çeşitli operatörler bulunur.

Örneğin:

<?php
$x = 10;
$y = 5;

$toplam = $x + $y; // Toplama işlemi
$fark = $x - $y; // Çıkarma işlemi

?>

Kontrol Yapıları

Kontrol yapıları, kodun akışını kontrol etmek için kullanılır. PHP’de en yaygın kullanılan kontrol yapıları if, else, elseif, switch, for, while ve foreach‘tir.

Örneğin:

<?php
$not = 75;

?>

Fonksiyonlar

Fonksiyonlar, belirli bir görevi yerine getiren yeniden kullanılabilir kod bloklarıdır. PHP’de bir fonksiyon function anahtar kelimesi ile tanımlanır. Fonksiyonlar, parametre alabilir ve bir değer döndürebilir.

Örneğin:

<?php
$sonuc = topla(5, 3);
echo $sonuc; // Çıktı: 8
?>

Diziler (Arrays)

Diziler, birden fazla değeri tek bir değişkende saklamak için kullanılır. PHP’de diziler, indeksli veya ilişkisel olabilir. İndeksli dizilerde elemanlara sayısal indekslerle erişilirken, ilişkisel dizilerde elemanlara anahtar-değer çiftleri ile erişilir.

Örneğin:

<?php
// İndeksli dizi
$renkler = array("Kırmızı", "Mavi", "Yeşil");
echo $renkler[0]; // Çıktı: Kırmızı

// İlişkisel dizi
$kisi = array(
    "isim" => "Ayşe",
    "yas" => 25,
    "sehir" => "İstanbul"
);
echo $kisi["isim"]; // Çıktı: Ayşe
?>

“PHP’de diziler, verileri organize etmenin ve yönetmenin güçlü bir yoludur. İster basit bir liste ister karmaşık bir veri yapısı olsun, diziler size esneklik sunar.”

$_GET ve $_POST

$_GET ve $_POST, HTTP isteklerinden gelen verileri almak için kullanılan süper küresel değişkenlerdir. $_GET, URL’de gönderilen verileri (örneğin, ?ad=Ahmet&soyad=Yılmaz) alırken, $_POST formlardan gönderilen verileri alır.

Örneğin:

<?php
// GET isteğiyle gelen veriyi alma
$ad = $_GET["ad"];
echo "Merhaba, " . $ad;

// POST isteğiyle gelen veriyi alma (bir formdan)
$email = $_POST["email"];
echo "E-posta adresiniz: " . $email;
?>

Sonuç

PHP, dinamik web siteleri ve web uygulamaları geliştirmek için güçlü bir araçtır. Bu makalede, PHP’nin temel kavramlarını ele aldık. Değişkenler, veri tipleri, operatörler, kontrol yapıları, fonksiyonlar, diziler ve $_GET/$_POST gibi temel kavramları anlamak, PHP ile etkili bir şekilde çalışmanın anahtarıdır. Bu temel bilgileri edinerek, daha karmaşık PHP projelerine adım atabilir ve web geliştirme becerilerinizi geliştirebilirsiniz.